De een zaait, de ander oogst… Zo zijn de rollen bij ons op de tuin. Ik oogst. Dat is nog niet zo gemakkelijk. Wanneer oogst je? Als het rijp is? Dat is per product verschillend. Zelfs één product kun je verschillend oogsten. Komen de twee weken komen we niet op de tuin, dus oogsten wat er te oogsten valt. Gisteren en vandaag van alles. Tuinbonen, worteltjes en gewone bonen. Vandaag aardappels, een courgette, paprika, bieten en een komkommer.
Gisteren ook besloten alle rogge te oogsten en op hoop van zegen de tarwe laten staan. De rogge is echt rijp. We hadden 55 halmen en die staan nu thuis op een vaas. Na de vakantie dorsen. Dan oogsten we ook de tarwe. Die mag grijs worden zij iemand in Borculo, waarvan we de indruk hadden dat die er verstand van had. We hebben wel 1000 halmen. Ik ben benieuwd hoeveel kilo. Wie weet maar een paar ons….
Omdat er geoogst is, is er ook weer ruimte vrij om wat te zaaien. Dus met koolzaad, mosterdzaad en uien is het lege stuk grond weer opgevuld.
Vanavond voor de zoveelste keer naar Neil Young geweest. Het is een soort bedevaart. De hele dag oude LP’s draaien op Spotify (dan verdient hij er nog een keer wat aan…). Peter te Bosz zou zeggen: “Doe een schone slip aan.” Ik doe daar dan nog een houthakkersblouse bij. In de auto onderweg staat de CD Weld te knallen en ik ben op tijd bij de zaal om een beetje vooraan te staan.
Vroeger was ie nog weleens nukkig en had hij zijn gezicht verborgen onder een hoed. Dan wist je niet hoe lang een concert zou duren. Tegenwoordig speelt hij eigenlijk altijd de sterren van de hemel. Hij is goed te pas, heeft een geweldige band van jonge gasten om zich heen en is heer en meester op zijn “old Black”, zijn gitaar. Zijn gezicht straalt! Vanavond ook. Hij speelde een mengeling van bruiloftsmuziek, liefdesliedjes en stevige rock & roll. Het begon met Mansion on the hill en het liep via Old man naar Love and only love, Fuckin Up en Hey, hey, My My (Into the black). In de toegift gingen we in de polonaise bij Roll another number (zie Sugar Moutain voor de complete setlist).
Komende vrijdag is er een concert van Bob Dylan en Neil Young in Hyde Park in Londen.
Earth
Promise of the real
Dat oranje ding is zijn soundschakelaar. Is er altijd bij. Gaat nooit kapot!!
De paltrok van het openluchtmuseum is echt een mooi apparaat. Het is de eerste paltrok die ik van binnen heb bekeken, hij staat hier om de hoek en hij maakt het geluid van een metronoom. Wanneer je goed luistert hoor je een slow blues.
Misschien moet je het willen horen en misschien is het geen blues, maar gewoon een vier kwarts maat…
Het bijzondere aan de molen is dat deze in zijn geheel op de wind gedraaid wordt. Alles draait mee, inclusief de zaagvloer.
Vandaag was ik daar op bezoek en mocht een paar foto’s en filmpjes maken. Het is geweldig om zo’n apparaat aan het werk te zien. Nou ja, je moet er wel een beetje van houden. Op tempo gaat het niet!!
Dit is echt een bijzonder exemplaar. Eén van de oudste molens van ons land, heb ikvan horen zeggen. Een binnenkruier, een torenmolen. Hij staat prachtig in het dorp op een bult. Hieronder zie je een filmpje van de draaiende molen. Je ziet onder meer reusel (varkensvet), waarmee de molen wordt gesmeerd.
Hier is een watermolen. Deze molen wordt in gang gezet door het water dat de Veluwe afkomt. Het bijzondere is dat de molen zowel graan kan verwerken, als dat hij kan zagen. Mooi om te zien en ook op een prachtige plek.
Wijk bij Duurstede. Deze molen kwamen we per ongeluk langs. Wat een prachtig uitzicht op de stelling. De molen heeft geen kleppen. Volgens mijn leraar molenaar is deze molen oud-hollands getuigd. Maar ja, dat snap ik nog niet allemaal.
Laatst, op 3 juli 2019, was ik op de molen in Valburg. Prachtige standerdmolen. Mooi om te zien hoe die getuigd was en hoe de gehele molen op de wind moet worden gezet in plaats van alleen de kap.
Ik ken iemand die op de Lange Spruit in Didam woont. Zo heet die straat. Dat is dus vlak bij de molen. Ik kom daar regelmatig, maar onlangs, 3 augustus 2019, had ik wat tijd over en ben ik er binnen geweest. Het is niet alleen een windmolen. Binnen zijn allerlei educatieve molens van diesel, elektra tot en met een klein handmolentje. Hartstikke leuk om te zien. Van die handmolen heb ik helaas nog geen foto gemaakt, maar dat doe ik nog wel een keer. Het wieksysteem van deze molen is wel apart. De buitenroede is hetzelfde als bij de Kroon in Arnhem, echter zonder remkleppen. De binnenroede gebruikt twee systemen beschreven in de molendatabase.
Op 28 augustus was het warm. Toch namen we de moeite om met de fiets via het pontje van Doornenburg naar Pannerden een kijkje te nemen bij de molens in Zevenaar. Twee totaal verschillende molens, Molen de Hoop is volop beroepsmatig in bedrijf. Er worden feestjes gegeven, graan gemaald etc.. Een van de weinige molens die nog commercieel wordt uitgebaat. Hulde!
De Buitenmolen is een oudje. Een torenmolen. Vooral het krui-systeem trok mijn aandacht. Dat is niet zo gemakkelijk te duiden. Uiteindelijk de molenaar erbij gehaald. Hij is naast molenaar ook “boeken over molens verzamelaar”. Hij liet het me zien en heeft het uitgelegd. Het dagelijks kruien gebeurd met een motortje. Ik vind het oude systeem ingenieus met tegendraads draaiende kruiwielen. Anders dan in Zeddam.
Zo ben je bezig. Mooie dagen zijn het. Niet te warm, heerlijk weer en een prachtige omgeving. Gisteren mooi op de molen gedraaid. Genoeg wind, dus geen zeilen, prachtige zon en er moest geluid worden. Hoe schrijf je verleden tijd van het luien *). We waren eigenlijk met te weinig, dus dat ging niet door. Ik wilde graag zien hoe je op de wind kunt luien. Vanochtend gingen ze dat doen. Verder kreeg ik de tip dat graan vlak voor de oogst wat stikstof nodig heeft. Daar gaat de korrel van groeien. Dat moeten we hebben. Nou ja, dus vanochtend allemaal boodschappen.
Eerst naar de molen om te zien hoe het luien werkt. Ik kreeg gelijk een klus. Helaas ging de luizak direct de verkeerde kant op. Gelukkig was de molenaar attent en was er niks aan de hand. Maar ook het luiwerk is een mooi systeem in de molen.
Toen door naar de intratuin om stikstof te kopen en achter Burgers Zoo langs naar de tuin om de tarwe te voeden. Gelijk even gesproeid.
Het was een mooi uniek rondje van huis naar de molen naar de Intratuin en naar de tuin en weer terug. Arnhem is een prachtstad. En op deze manier is het een met het ander mooi verbonden. Wie weet maak ik nog eens brood van eigen graan.
Luiwerk molen De Kroon in Klarendal
Vanmiddag was ik ook nog even in het Nederlands openluchtmuseum. Kijk hier.
*) Luien is een techniek om zakken graan naar boven te hijsen en meel naar beneden te laten zakken. Scheelt een boel zwaar werk.
Donderdag terug van Vlieland. In de avond was er een ledenvergadering van mijn partij over de crisis in de Arnhemse politiek. De vraag is hoe het komt en hoe het verder moet. Mijn partij is in de vorige periode ook uit de coalitie gestapt en nu zegt de fractie het vertrouwen op in twee coalitiegenoten. Toen was het om het bouwen in de uiterwaarden en het opruimen van de rotzooi in Stadsblokken / Meijnerswijk, nu gaat het om het sluitend krijgen van de begroting als gevolg van de tekorten in de (jeugd)zorg. Meer fundamenteel ligt er een samenwerkingsprobleem tussen de verschillende politici, die elkaar niet meer vertrouwen. Soms is het tijd voor gewoon andere mensen, is mijn indruk.
Dat zou een mooi onderwerp van gesprek kunnen zijn op de consultatiebijeenkomst, die ik afgelopen zaterdag had met een clubje mensen die in het jaar 2000 dezelfde training hebben gedaan. De bijeenkomst vond plaats in het hart van de Rotterdamse haven met uitzicht op grote zeeschepen. Een fantastische locatie. De mensen ken ik al lang en we praten dezelfde taal, die we in de opleiding geleerd hebben. Wie vraagt die leidt. Door verschillende brillen kijken. Over invloed en over leercurves. En Maslov kwam ook nog langs. We hebben het niet over de politiek in Arnhem gehad. Een van de deelnemers bracht het thema duurzaamheid en klimaatverandering ter sprake. En dat in deze omgeving!! We zagen voorbeelden van een bedrijf dat in zijn interne communicatie veel aandacht hiervoor heeft en probeert zijn CO2 footprint te reduceren. Eén van de deelnemers was heel erg boos op de VVD, die nota bene nu er iets ruimte in het klimaatdoelstellingen zit 130 km laat rijden. Weer een andere deelnemer is bio boer geworden en niet te vergeten was de deelnemer erbij die de essentiële vraag stelde: wat doe je er nu zelf persoonlijk aan?
We kijken allemaal met een andere bril. Het is belangrijk dat we erkennen dat we verschillende brillen kunnen dragen. De kunst is om met die verschillende brillen op de goede kant op te gaan. Dat kan mijns inziens alleen als we ook eens door de bril van een ander willen kijken. Het wordt tijd dat we dat in de Arnhemse politiek gaan doen.
Als je als doel hebt om van je eigen verbouwde tarwe een brood te bakken, dan kom je van alles tegen. Vorig jaar heb ik in april tarwe en rogge gezaaid. Het eerste zaaisel is opgegeten door de muizen. Die vinden tarwe heerlijk. Het tweede zaaisel heb ik afgedekt met plastic, totdat het ontkiemt was en als plantje verder ging. Voor de groei hebben muizen geen interesse. De tarwe ging bloeien en vlak na de bloei zag ik dat van binnenuit het veld de tarwe werd aangevreten. Ik dacht eerst door de vogels, maar dat bleek niet het geval. Het waren muizen die aan de aren beten waardoor de aar brak en ze bij de tarwe op de grond konden komen. Dat gebeurde direct na de bloei. Dus wachten op een volgroeide korrel deden ze niet. Kortom in 2018 heb ik geen oogst van de tarwe gehad.
Nu in 2019 hebben we speciaal anti ongedierte plastic gekocht. Daar is de wintertarwe eind 2018 onder ontkiemt. In de winter is de plant verder mooi groen gebleven. Nu in 2019 is de plant verder gaan groeien in het voorjaar en is de tarwe gaan bloeien. Ik heb er een kooi omheen gemaakt waar de muizen niet langs kunnen. En dat lukt wonderwel. De kooi noem ik Bagdad. In Bagdad heb je de ambassade wijk. Deze is helemaal omsingeld en iedereen die daar binnenkomt en er niet hoort, wordt er al dan niet levend uitgegooid. Dat geldt ook voor de muizen, die in mijn kooiconstructie binnen komen. Maar gelukkig tot nu toe zijn de muizen nog niet binnen geweest. Ik heb dus hoop, dat ik eindelijk dit jaar tarwe ga oogsten.
Vaak wanneer ik aankom bij de tuin in Schaarsbergen denk ik: “Het is hier net een paradijs…” Het is er altijd een paar graden warmer in de zomer, er is minder wind en in het voorjaar is het ’s nachts een paar graden kouder. Nog nachtvorst na IJsheiligen, soms. Daar is deze week geen sprake van. Vannacht wordt een minimum temperatuur van 19 graden verwacht….
We eten al lekker uit de tuin. Asperges, salades van verschillende slasoorten, worteltjes, bietjes en dagelijks aardbeien. Wimbledon is nog niet eens begonnen…. Gisteren hebben we voor het eerst aardappels gegeten. Toen ik ze aan het rooien was, zei een collega-tuinder dat het nog te vroeg was, want eerst moest het loof afsterven. Maar ik had vrijdag op de markt al van een andere collega gehoord dat zij al wel had gegeten. Nou ja, ik in verwarring…. Maar vanochtend kwam er uitkomst: de derde collega, die ik sprak zei: Ja dat hangt af van de soort. De ene kun je voor de bloei eten en de andere pas later.
Nou die van ons bloeien nu (zie foto). Maar welke soort heb ik. Gelukkig hou ik een Excel bij en dat geeft uitkomst. Ik heb de Berber aardappel. Dus we gaan volop aan de slag deze week. Gisteravond al heerlijk gegeten. De komende weken dan ook maar!!
